Kripto para dünyasında sürekli dalgalanan fiyatlarla karşılaşmak oldukça yaygındır. Ancak, bu dalgalanmalardan etkilenmek istemeyenler için bir çözüm var: Stablecoin. Fiat para birimlerinin yanı sıra emtialara da dijital olarak ulaşılmasını sağlayan bu kavram, kripto para dünyasında oldukça popüler ve işlevsel. Peki tam olarak stablecoin nedir ve hangi avantajları sunar? Merak ettiğiniz soruların cevabı bu yazımızda.
Stablecoin Ne Demek?
Stablecoin, fiziksel varlıkları dijital olarak temsil eden ve onların değerine endeksli yani sabit olan kripto paralardır. Genel olarak sağlıklı alım satım işlemleri gerçekleştirmek ve değer yatırımı amacıyla kullanılsalar da birçok farklı kullanım amacı bulunur. Kripto para piyasasındaki volatiliteyi azaltmak, varlıklara erişim problemini ortadan kaldırmak gibi birçok faydaları bulunur. Yatırım yapmayı herkes için kolaylaştırabilecek ve avantajlı hale getirebilecek olan stabilcoinler, kripto para dünyasında kendisine güçlü bir yer edinmiştir.
Örneğin, akla ilk gelen stabil coinler arasında Amerikan dolarını temsil eden ve Amerikan doları fiyatına sabitlenmiş olan Tether USDt bulunur. 2014 yılında piyasaya çıkarılan bu kripto para, aynı zamanda ilk üretilen stablecoin olarak da tarihe geçmiştir. Ayrıca, piyasa hacmine bakıldığında ise, onun için en çok kullanılan stabil coin denilebilir. Bu kripto birimi hakkında daha fazla bilgi almak için Tether (USDT) Nedir? konu başlıklı içeriğimize göz atabilirsiniz.
Stabilcoinlerin hepsi bir fiat para birimini temsil etmek için oluşturulmamıştır. Altına veya diğer emtilara endeksli stabilcoinler de bulunabilir. Ayrıca stablecoinler teminatlı veya teminatsız olabilir. “Stabil coin nedir?” sorusunu kısaca cevapladığımıza göre, şimdi konunun detaylarına inebiliriz.
Stablecoin Türleri Nelerdir?
Stablecoinler kendi içlerinde farklı türlere ayrılır ve her bir türün de hizmet ettiği amaç farklıdır.
- Fiat Para Birimine Endeksli Stabilcoinler: Değerleri geleneksel fiat para birimlerine (örneğin, ABD doları, euro, Meksika pezosu gibi) sabitlenmiş olan dijital varlıklardır.
- Emtialara Endeksli Stabilcoinler: Değerleri emtialara (altın, gümüş veya petrol gibi) sabitlenmiş dijital varlıklardır.
- Kripto Para Birimlerine Endeksli Stabilcoinler: Değerlerini diğer kripto varlıklardan alan dijital varlıklardır. Bu tür stablecoinler, merkeziyetsizliğe odaklanırlar.
Bir de stabilcoin türlerinin yanı sıra önemli olan 3 kavram daha bulunur.
Teminatlı Stablecoin Nedir?
Teminatlı stablecoin, değerinin istikrarını sağlamak için bir rezervde tutulan varlıklarla desteklenen dijital bir varlık olarak tanımlanır. Bu teminat, yani desteklenme durumu, fiat para birimleri, diğer kripto paralar veya emtialar gibi çeşitli varlık türlerinden sağlanabilir.
Teminatsız Stablecoin Nedir?
Değerini korumak için herhangi bir varlıkla desteklenmeyen, bunu yapmak yerine arz ve talebi dengelemek amacıyla algoritmalar ve akıllı sözleşmeler kullanan dijital para birimleridir.
Hibrit Stablecoin Nedir?
Hem teminatlı hem de teminatsız stablecoin özelliklerini bir araya getirerek değer istikrarını sağlamayı amaçlayan dijital varlıklardır.
Stablecoin Ne İşe Yarar?
Stablecoinlerin birçok farklı kullanım alanı bulunur. “Stablecoin ne işe yarar?” sorusunu yanıtlamak için aşağıdaki bilgiler faydalı olabilir.
- Fiyat İstikrarı Sağlama: Stablecoinler, kripto para piyasalarında yaşanabilecek volatiliteye karşı koruma sağlayabilir. Değeri sabitlenen bu dijital varlıklar, kullanıcıların kripto paralarını stablecoine dönüştürerek piyasa dalgalanmalarından korunmasına yardımcı olabilir.
- Hızlı ve Düşük Maliyetli Transferler: Stabil coinler, geleneksel bankacılık sistemine kıyasla daha hızlı ve düşük maliyetli sınır ötesi transferleri mümkün hale getirebilirler. Bu, özellikle uluslararası para gönderimleri için ideal bir uygulama yöntemi olarak kabul edilebilir.
- Kripto Ticareti ve Yatırımları: Kripto para borsalarında, yatırımcılar stablecoinleri kullanarak diğer kripto paralar arasında kolayca işlem yapabilirler. Stablecoinler, volatiliteye karşı bir sığınak görevi üstlendikleri için, yatırımcılar piyasa dalgalanmalarından korunmak amacıyla alım satım işlerinde bir işlem çiftini stabilcoin olarak belirleyebilirler. Örneğin, Ethereum satın almak istiyorsunuz. Bu işlemi ETH/BTC paritesinde yapmak, ETH/USDT paritesinde yapmaya karşı daha volatil bir durumla karşılaşmanıza neden olabilir. Çünkü BTC fiyatı anlık olarak Amerikan dolarına endeksli olan USDT karşısında çok daha değişken olabilir.
- DeFi Uygulamaları: Stablecoinler merkeziyetsiz finans (DeFi) uygulamaları için ideal bir para birimi olabilirler. DeFi protokolleri, fiat para birimleri özelinde stabil ve öngörülebilir bir varlık olan stablecoinleri kullanarak krediler, borçlanma, staking ve diğer finansal işlemleri kullanıcılarla buluşturabilirler.
- E-Ticaret ve Günlük Harcamalar: Stablecoinler, e-ticaret platformlarında ve günlük harcamalarda kullanılabilir. Değerlerinin sabit olması, herhangi bir konuda hizmet sağlayan kişiler ve tüketiciler için fiyat dalgalanma riskini azaltır. Bu, aynı zamanda stablecoinlerin kabulünün daha iyi bir noktaya gelmesine yardımcı olabilir.
- Programlama: Stablecoinler, akıllı sözleşmelerle entegre edilebilir bir durumdadır. Bu da belirli koşullar altında otomatik olarak işlemler gerçekleştirebilmenin önünü açabilir. Bu, ticaret anlaşmaları, ödemeler ve diğer finansal işlemler için esneklik sağlayabilir.
Stablecoinler, kripto para ekosisteminde önemli bir rol oynar ve kullanıcılar için çeşitli finansal işlevsellikler sağlayabilir. Bu özellikleri sayesinde, stablecoinler, kripto dünyasında giderek daha popüler hale gelmektedir. Bunun yanı sıra bazı avantajları da beraberinde getirir. Stablecoinlerin sağladığı avantajlar, kullanım amaçlarıyla benzerlik gösterse de aralarında bazı farklılıklar bulunur.
Stabil Coin Kullanmanın Avantajları Nelerdir?
Stabilcoinler hem fiat kripto para birimleri, hem emtialar ve genel anlamda geleneksel olarak kabul edilen birçok durum karşında avantaj sunabilir.
- Para Transferi: Stabil coinler ile blok zinciri üzerinde 7/24 para transferi gerçekleştirilebilir. Transferler blok zincirleri üzerinden olacağı için banka onayına veya transfer saatinin beklenmesine gerek duyulmaz.
- Hızlı İşlem: Bankalarla kıyaslandığında transfer işlemleri daha hızlı ve ucuz olabilir.
- Birikim Saklama: Eğer birikim yapılıyorsa ve bu birikim için stabilcoinler tercih ediliyorsa, birikimleri saklamak için bankalar tercih edilmeyebilir veya fiziksel depolama alanlarına gerek duyulmayabilir. Banka veya fiziksel depolama alanı yerine, birikim saklama yöntemi olarak kripto para borsaları veya kripto para cüzdanları tercih edilebilir.
- Ek Getiri: Faiz gibi bir ek getiri sağlanmak isteniyorsa, bu işlemin stabilcoinler sayesinde yapılabilmesi mümkün olabilir. Üstelik elde edilecek ek getiri imkanı, bankalarla kıyaslandığında daha da fazla olabilir.
- Finansal Kapsayıcılık: Bir kişinin banka hesabı bulunmuyorsa ve yine de finansal işlemler gerçekleştirmek istiyorsa, bu stabilcoinler sayesinde mümkün olabilir. Böylece stabilcoin sayesinde dünya üzerindeki finansal kapsayıcılık artabilir.
- Küçük Miktarlı Alınabilme: Eğer geleneksel kanallar vasıtasıyla emtia yatırımı yapılmak isteniyorsa, bunun için minimum rakamlar yüksek olabilir. Oysa stablecoin ile emtia yatırımı yapmak isteyenler, çok küçük miktarlarla bunu gerçekleştirebilirler.
- Güvenlik ve Şeffaflık: Blok zinciri teknolojisi sayesinde oluşturulabilen stablecoinler, güvenli ve şeffaf işlemleri de beraberinde getirebilirler. İşlemler halka açık bir defterde kaydedildiği için herkes tarafından doğrulanabilmesi ve takip edilebilmesi mümkün olabilir.
Stablecoin Fiyatı Neden Değişir?
Stablecoin fiyatının değişmesinin arkasındaki temel nedenler stablecoinlerde, arz talep dengesinin değişebilmesi ve teknik aksaklıklar olabilir. İlgili stablecoinin bağlı olduğu bir rezerv varlık varsa ve bu rezerv varlığın fiyatı değişirse, hiç şüphesiz stabil coin değeri de değişir. Bu faktörleri daha ayrıntılı ele almak gerekirse, aşağıdaki nedenlere bakılabilir:
- Teminat Varlıklarının Değeri: Stablecoinler genellikle ABD doları, altın gibi bir rezerv varlığına bağlıdır. Eğer bu teminat varlığının değeri dalgalanırsa, stablecoinin de aynı doğrultuda değeri değişir.
- Arz ve Talep Dengesi: Aslında dünya üzerindeki herhangi bir varlık gibi, stablecoinlerin fiyatı da piyasadaki arz ve talebe göre değişkenlik gösterebilir. Eğer bir stabilcoine olan talep artarsa ve arz aynı kalırsa, fiyatı geçici olarak yükselir. Benzer şekilde, talep düşerse fiyat da düşebilir.
- Güvenilirlik ve Şeffaflık: Yatırımcıların stabilcoinlere duyduğu güveni, ilgili stabil coinin şeffaflığı etkiler. Eğer ki bir stablecoinin yönetimi hakkında şüpheler ortaya çıkarsa veya tuttuğu rezervler hakkında akıllarda soru işareti olursa, bu durum fiyatta bir dalgalanmayı beraberinde getirebilir. Yatırımcılar ilgili stabilcoinin rezervlerinin tam olarak desteklendiğinden emin olmak ve bunun için de rapor görmek isteyebilirler.
- Regülasyonlar ve Hukuki Durum: Ülkelerdeki regülasyon değişiklikleri ve yasal belirsizlikler, stablecoilerin de fiyatında belirsizliklere yol açabilir. Mesela, bir ülkenin stablecoin kullanımını kısıtlayacağına veya yasaklayacağına yönelik bir düzenleme getirdiğini varsayalım. Böyle bir durumda, bahsi geçen stabilcoine olan talep aniden düşebilir.
- Teknik Sorunlar: İlgili stablecoinin teknik bir problemle karşılaşması, güven kaybına neden olabilir. Bu durum ise fiyatta dalgalanmalara yol açabilir.
Stablecoinlerin en önemli görevlerinden bir tanesi fiyat istikrarını sağlamak olsa da, yukarıdaki faktörler nedeniyle bazen fiyatlarında küçük veya büyük dalgalanmalar yaşanabilir.
En Popüler Stablecoin Hangisi?
Şu an için Tether (USDT), kripto para piyasasında en popüler ve en yüksek işlem hacmine sahip olan stabilcoindir. USDT’nin geniş kabul görmesi, birçok kripto borsasında ve ticaret platformunda aktif olarak işlem görmesiyle açıkça ortaya çıkar. Bu stabilcoin, ABD doları ile 1:1 oranında sabitlenmiştir ve genellikle kripto varlıkları arasında ticaret yapmak için tercih edilir. Tabii USDT’nin ilerleyen zamanlarda birtakım gelişmelere bağlı olarak tahtından olabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Bu yazının yazıldığı tarihteki CoinMarketCap verileri dikkate alındığında ise işlem hacmine göre en çok tercih edilen 10 stablecoin aşağıdaki gibidir.
- Tether USDt (USDT)
- USDC (USDC)
- Dai (DAI)
- Ethena USDeUSDe
- First Digital USD (FDUSD)
- Ethena Staked USDe (sUSDe)
- USDD (USDD)
- Frax (FRAX)
- TrueUSD (TUSD)
- USDB (USDB)
Bu kripto paralar incelendiğinde doğrudan Amerikan doları ile bağlantılı oldukları görülür. Bunun temel nedeni ise, kullanıcıların gerçekleştirdiği işlemlerde kullanım amaçları doğrultusunda dijital Amerikan dolarına ihtiyaç duymalarıdır. Bu sıralamanın anlık için güncel olduğunu ve her an değişebileceğini unutmamak gerekir. Bu sıralamayı güncel olarak takip etmek için bu kapsamda veri sağlayan platformlar ziyaret edilebilir.
Stabilcoin Nasıl Alınır?
ICRYPEX kripto para borsası, yatırımcılara istikrarlı fiyat hareketlerini sürdürebilen dijital varlıklar ile, yani stablecoin al sat işlemi yapmanın güvenli ve kullanıcı dostu bir yolunu sunar. Kullanıcıların ihtiyaçlarına göre onları Türk lirasına, Amerikan dolarına, euroya, altın ve gümüş gibi emtia varlıklara endeksli birçok stablecoin ile buluşturur. ICRYPEX kripto para borsası yüksek likidite, düşük işlem ücretleri ve 7/24 müşteri desteği gibi avantajlarıyla, stabilcoin alım satım işlemleri için ideal bir platformdur. Kripto piyasasının dalgalanmalarından korunmak ve stabilcoinlerin sunduğu birçok avantajdan faydalanmak için siz de hemen ICRYPEX ile alım satım işlemlerine başlayabilirsiniz.
