Günümüzde İngilizce dilinden çevrilmiş olan “network effect” aslında bütünsel olarak ele alındığında, bir ürünün birden fazla birey tarafından kullanılması ile değerinin daha da artması anlamına gelir. Özellikle içerisinde bulunduğumuz bu kripto para ekosisteminde büyük bir öneme sahiptir. Göz ardı edilmemesi gerekmektedir. Ağ üzerinde aktif kullanıcı sayısı ne kadar çok olur ise, o ağın da işlevsel ve işe yararlı hale gelmesi o derece önemlidir. Doğru orantılı bir ilişki içerisinde varlığını sürdürür ve ya sonlandırır. Örneğin yeni kullanıcıların, belirli bir blockchain ağına yönelik olumlu tutumları, ağın temel olarak daha fazla yardımcı program sunmasını destekleyecektir. Sonuç itibari ile ağ etkisi, bir ürün veya hizmetin kullanıcı sayısındaki artışa bağlı olarak, ağa değer kattığı “ekonomik” etkiyi ifade etmektedir.
Klasik olarak genelde telefon ağı örneği verilir. Bu artan kullanıcı sayısının daha fazla uygun fiyatlılığa yol açması ile birlikte tüm telefon ağının değerini artırdığı, yaygın bir ifade olarak bilinmektedir. Unutulmamalıdır ki, kullanıcıların tercihlerini yönelten önemli faktörlerden biri de , bir ağın belirli bir zamanda kolaylıkla kullanılabilir olmasıdır.
Ağ Etkisi Türleri Nelerdir?
Bunlar doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki başlık altında değerlendirilir. Doğrudan ağ etkisi, telefon ağı örneğinde belirttiğimiz etkidir. Artan kullanım beraberinde diğer tüm kullanıcılar için de değeri artırır. Dolaylı ağ etkisi ise, bir kullanıcı kümesinden artan kullanım, başka bir kullanıcı kümesi için değer katar. Örneğin birçok kripto para açık kaynaklı olduğundan geliştiriciler güçlü bir ağ etkisi nedeniyle temel kodu denetleme eğilimindedir.
Ağ Etkisi Örnekleri Nelerdir?
Ağ etkisini yaygın kullanım alanına sahip birçok yerde rahatlıkla gözlemleyebiliriz. İlki sosyal medya platformlarıdır. Örneğin kullanıcıların mevcut sosyal ağları tarafından kullanılan hizmetlere daha fazla katılma eğilimidir. Sonuç itibari ile kitle şeklinde aynı platforma yönelik yapılan olumlu yönelim, diğer insanlarıda aynı platforma yönelmelerini teşvik eder. İkinci bir örnek vermek gerekirse, araç paylaşımını vermek daha yerinde olur. Dev olarak nitelendirdiğimiz firmaların yıllar içerisinde elde ettikleri ağ etkisi ile rekabet etmek, daha küçük kullanıcı tabanına sahip daha yeni hizmetler için çok zordur. Aynı zamanda wikipedia da, güçlü bir ağ etkisi edinmiş açık kaynaklı bir projedir.
Ağ Etkisi ve Kripto Paralar
Blockchain ve kripto para ekosisteminde ağ etkilerinin önemli bir faktör olduğunu tekrar etmekte fayda var. Verilebilecek en iyi örnek bitcoin dir. Bitcoin güçlü bir ağ etkisine sahip olduğu gibi çoğu kullanıcıyı çeken faydalı özelliklere de sahiptir. Burada madenciler sahip oldukları yüksek likidite ile ağ güvenliğini desteklerler. Bu aşamada bitcoine benzer başka bir ağın kurulduğunu varsayalım. Madenciler burada daha yüksek gelirler elde edebilirler fakat likidite aynı olmayacaktır. Risk alarak likiditenin gelecekte yükselebileceğini bekleyebilir veya garanti bitcoin madenciliği yapmaya devam edebilirler. Temel olarak ağ etkisi bu şekilde çalışır. Her ne kadar sunulan teklif ve alternatifler daha üstün ve ya daha fazla ödül sunsa bile, yeni hizmete geçmek her zaman mantıklı olmayabilir.
