Finansal piyasalarda fiyatların ne yönde hareket edeceğini öngörmek kolay değildir. Özellikle kripto para piyasalarındaki fiyatların oldukça değişken olması, izlenebilecek birçok stratejiyi de beraberinde getirir. Kripto teknik analiz, bu stratejilerin belirlenmesinde birçok kullanıcının başvurduğu yöntemlerden bir tanesidir.
Bu yazımızda kripto paralarda teknik analiz yöntemini ele alarak, birçok kişi için başta kafa karıştı olabilecek bu kavramı açıklığa kavuşturacağız. Kripto para teknik analiz kavramının ne demek olduğunu açıklayarak anlatıma başlayabiliriz.
Teknik Analiz Nedir?
Teknik analiz, finansal piyasalarda kullanılan bir analiz yöntemidir. Bu yönteme başvurularak, geçmiş fiyat hareketleri incelenir ve gelecek fiyat hareketleri tahmin edilmeye çalışılır. Teknik analizde, temel olarak grafikler, grafik desenleri, teknik göstergeler ve matematiksel hesaplamalar gibi veriler kullanarak fiyat hareketleri analiz edilir.
Teknik analizde temel bir varsayım bulunur: Geçmiş fiyat hareketleri, gelecekteki fiyat hareketlerini etkiler. Bu nedenle, yatırımcılar fiyat grafiklerini incelerken, trendler, destek ve direnç seviyeleri, formasyonlar ve teknik göstergeler gibi unsurları kullanarak piyasanın gelecekteki yönünü tahmin etmeye çaba sarf ederler.
Teknik analizin amacı, fiyat hareketlerindeki düzenlilikleri ve tekrarlanan desenleri tanımlayarak uygun alım veya satım fırsatlarını keşfetmektir. Bu yöntem, kripto paraların yanı sıra; hisse senetleri, döviz, emtia ve diğer finansal enstrümanlar gibi çeşitli piyasalarda da kullanılabilir.
Teknik analiz bir yöntemdir ve bu yöntemin altında farklı türler bulunur. Yazımızın ilerleyen kısımlarında kripto paralardaki en bilinen teknik analiz türlerinden bahsedeceğiz. Bundan önce, ‘kripto para teknik analiz nasıl yapılır?’ gelin buna bakalım.
Kripto Para Teknik Analiz Nasıl Yapılır?
Kripto para teknik analiz yaparken kullanılabilecek bazı temel adımlar vardır. Bu adımlar ise aşağıdaki gibidir.
- Grafik İncelemesi: Kripto para birimlerinin fiyat hareketlerini gösteren grafikler incelenebilir. En yaygın olarak kullanılan grafik türleri mum grafikler, çizgi grafikler ve bar grafiklerdir.
- Trend Belirlenmesi: Grafikleri incelerken trendleri belirlemek önemlidir. Bir varlığın fiyatının genel eğilimini anlamak için trend çizgileri, hareketli ortalamalar ve diğer teknik göstergeler kullanılabilir.
- Destek ve Direnç Seviyelerinin Belirlenmesi: Destek seviyeleri, fiyatın düştüğü ve daha fazla düşmekte zorlandığı noktaları, direnç seviyeleri ise fiyatın yükseldiği ve daha fazla yükselmekte zorlandığı noktaları temsil eder. Bu seviyeler, fiyatın nereye gidebileceğini tahmin etmek için kullanılabilir.
- Teknik Göstergelerin Kullanılması: Teknik göstergeler, fiyat hareketlerini analiz etmek için matematiksel hesaplamalar kullanır. En popüler göstergeler arasında hareketli ortalamalar, MACD (Hareketli Ortalama Yakınsaklık Farkı), RSI (Göreceli Güç Endeksi) ve Stokastik Osilatör yer alır.
- Formasyonların Tanınması: Grafiklerde belirli desenlerin ve formasyonların tanınması, fiyatın gelecekteki hareketleri hakkında ipuçları sağlayabilir. Örneğin, ters omuz baş omuz formasyonu ve çift dip gibi formasyonlar sıklıkla takip edilir.
- Risk Yönetimi Yapılması: Teknik analiz yaparken, her zaman risk yönetimine önem vermek önemlidir. Stop-loss emirleri ve pozisyon boyutu kontrolü gibi risk yönetimi stratejileri kullanarak potansiyel kayıplar sınırlandırılabilir.
- İşlem Hacminin İncelenmesi: Fiyat hareketlerini tahmin etmekte işlem hacmi de önemli bir kriterdir. Hacim artışları veya azalışları, fiyat hareketlerinin gücü hakkında bilgi verebilir.
Teknik analiz, kripto para piyasalarında fiyat tahmini yapmanın bir yoludur, ancak hiçbir analiz yöntemi kesin sonuçlar sağlamaz. Dolayısıyla, birden fazla analiz yöntemini kullanmak ve piyasayı dikkatlice izlemek önemlidir.
Kripto Teknik Analiz Türleri Nelerdir?
Kripto para teknik analizi için birçok farklı yöntem ve araç bulunmaktadır. İşte bazı yaygın teknik analiz türleri:
Mum Grafikler
Kripto para piyasasında teknik analiz kullanan yatırımcıların en çok tercih ettiği grafiklerden biri mum grafiklerdir. Mum grafiklerin tarihçesine baktığımızda 17. yüzyılda Japonlar tarafından pirinç ticaretinde kullanılarak geliştirildiği görülür. Günümüzde fiyatlarda yaşanan değişimleri analiz etmek için kullanılır. Tabi kullanıcıların bu grafiklerden faydalanması için bazı veriler gerekir. Bir mum grafiğinin ortaya çıkması için istenilen zaman diliminde oluşan açılış, en yüksek, en düşük ve kapanış seviyelerine ihtiyaç duyulur.
Mumlar, piyasa hakkında günlük, haftalık, aylık veya yıllık olarak detaylı bilgiler verir. Çoğunlukla pozitif bir hareket mum grafiğinde yeşil renkte gösterilirken, negatif bir hareket ise kırmızı renkte gösterilir.
Mum grafikleri incelerken görünen uzun yeşil mumlar bir yükseliş trendinin işaretidir. Bunun anlamı piyasa fiyatının açılışı ve kapanışı arasındaki zamanda genellikle bir yükseliş olduğu ve kripto para alım işlemlerinin çok olduğudur. Uzun kırmızı mumlar ise düşüş trendini gösterir. Burada anlatılmak istenilen, kapanışta fiyatların açılışa göre daha düşük seviyede kaldığını göstermektedir. Bu durumdan yatırımcıların kripto varlıklarını sattığı anlaşılır.
Genel bir anlam çıkartılmak istenirse, oluşan mumlardan uzun olanlar fiyat hareketlerinin agresif bir yapıda gerçekleştiğini, tersine kısa mum gövdeleri ise hafif fiyat değişimlerini gösterir.
Trend Çizgileri
Teknik analizde en önemli unsurlarından biri de trend çizgileridir. Trend çizgileri, incelenen kripto paranın hareket yönünü gösterir. Tabi bunu yapabilmek için bazı analizlere ihtiyaç vardır. Volatilitenin yüksek oluşu trend çizgisinde oluşan dalgalanmaların anlamlandırılmasını sağlar.
Trend çizgilerinin, aşağı ya da yukarı seyir göstermesi fiyat artışını ya da azalışını temsil eder. Yatay çizgilerin oluşması ise fiyatlardaki dalgalanmanın daha düşük seviyede olduğunu gösterir. Trend çizgisinde yorumlama da oldukça önemlidir. Trend çizgisinin yönü tahmin edilerek bir yükseliş ya da düşüş eğilimi belirlenebilir ve buna göre yatırıma yön verilebilir.
Destek ve Direnç
Teknik analiz gerçekleştirecek kişilerin dikkat etmesi gereken bir yöntem de destek ve direnç seviyeleridir. Destek ve direnç seviyelerinin belirlenmesiyle yatırımcılar gelecek fiyat hareketlerini öngörebilir ve yatırım yaparken oluşturacakları stratejiyi belirleyebilirler. Alım satım işlemleri yaparken ‘Stop-limit’ yani beklenmedik piyasa hareketleri karşı belirlenen fiyattan alım satım işlemi gerçekleştirmek isteniyorsa, bu yöntem başlıca öğrenilmesi gereken teknik analiz yöntemlerinin arasındadır.
Destek seviyesi, kripto yatırımı yapacak kişilerin bu noktada yüksek miktarda satın alım isteği olduğunu gösterir. Destek seviyesinde oluşan durumlarda kripto paranın değerinin düşük olduğu ve alımlarla birlikte fiyatının artacağını öngörülebilir.
Direnç seviyesi içinse destek seviyesinin tam tersi denilebilir. Yatırımcılar bu noktada kripto paranın aşırı fiyatlandığını düşünürler. Bu noktadan itibaren düşüş olacağını öngörürler. Kripto paranın fiyatı bu noktaya geldikten sonra bir düşüş beklenir ve aşırı arz artışına talep bulunmaz. Bu nedenle fiyatlar düşmeye başlar. Bazen destek ve direnç seviyelerinde kırılmalar görülebilir. Eğer analizin başında direnç olan seviye grafiğin ilerlemesiyle destek durumuna gelmişse eğilim güçlenebilir. En nihayetinde teknik analiz, trendleri tanımlamak için birden çok şekle bakmayı gerektirir.
Zaman Çerçeveleri Seçme
Teknik analiz ile uğraşılırken zaman dilimi (dakika, saat, gün, ay, yıl) seçme imkânı bulunur. Yapılacak seçimin ticari stratejiye uygun olması gerekir. Eğer kısa vadeli bir yatırımcı konumunda bulunuluyorsa, kısa bir zaman dilimi seçilmelidir. Bu, oluşabilecek fırsatların kaçırılmaması için imkân sağlar. Eğer uzun vadeli yatırım stratejisine hedefleniyorsa günler, haftalar belki de aylar üzerinden bir grafik zamanı belirlenebilir. Bu, daha geniş bir zaman dilimine inceleme yapılmasına imkân tanır.
İndikatör
Teknik analizde indikatör kavramının dilimizdeki karşılığı ‘göstergeler’ olarak çevrilmiştir. Fiyatın yönü ya da trend hakkında veriler sunan matematiksel sonuçlardır. İndikatörler, kripto para piyasasındaki değişiklikler konusunda yatırımcılara yol gösteren teknik analiz araçlarıdır. Basit olarak anlatmak gerekirse, fiyatların eski hareketleri ile şimdiki durumunu inceler.
Osilatörler
Osilasyon, kelime anlamı olarak salınım demektir. Belirli sınırlar içerisinde hareket eden indikatörlerdir. Aşırı satış ve aşırı alım düzeylerini gösterir. Yükseliş trendinde olan bir kripto paranın en iyi satış bölgesini ifade edebileceği gibi tam tersi durumda da veriler verir. Bazı durumlarda trendden bağımsız sonuçlar da verebilir. Çoğu zaman tek başına yeterli olamayabilir.
Hareketli Ortalamalar
Hareketli ortalamalar, yatırımcıların risk yönetimlerini yönetirken başvurduğu önemli bir teknik analiz unsurudur. İlk akla gelen indikatörlerden olan hareketli ortalamalar, teknik analiz yapılırken en büyük yardımcılardan bir tanesidir.
Fiyat hareketleri çizgi grafikte incelendiğinde zikzaklar şeklinde görünür. Hareketli ortalamalar, ‘lagging’ yani geciken indikatörlerdir. Bu gecikme sayesinde hatalı olabilecek sinyallerden kaçınılmasına yardımcı olur. Anlık yükselişlerin ya da düşüşlerin grafik üzerinde görünümünü ortalamalarını aldığı için yumuşatır.
Her piyasa koşulunda analiz imkânı sunan ve yatırım stratejilerinin belirlenmesine yardımcı olan hareketli ortalamaların, yükselen bir piyasada ya da yatay piyasada kullanıma uygun türleri bulunur. Hareketli ortalamaların öncelikli amacı trend belirlemektir. Hareketli ortalamanın üstünde bulunmak yükselen bir trendi gösterirken, altında bulunmak ise alçalan bir trende işaret eder.
Bollinger Bantları
Bollinger bantları, hareketli ortalamaların üstüne ve altına yerleştirilerek elde edilir. Piyasanın gideceği yöne göre şekillenen bir analiz aracıdır. Bollinger bandı, fiyat hareketlerinin belirsiz olduğu durumlarda daralarak boru görünümü alır. Eğer piyasa yönünü belli ederse kanal genişler ve piyasanın kararsızlık içerisinde olmadığını işaret edebilir. Bollinger bantları sayesinde fiyatların yüksek mi yoksa düşük mü olduğu anlaşılabilir.
Göreceli Güç Endeksi (RSI)
En basit hali ile aşırı alım ya da satım sinyalleri oluşturur. 0 ile 100 arasında değerler üretir. Bu değerler 30’un altına düştüğünde alış yapılması ve 70’in üzerine çıktığında ise satış yapılması mesajını verir. İlerleyen zamanlarda bir geri çekilme olup olmayacağını belirlemek için yararlı olabilir.
Bunlar kripto teknik analiz türlerinden sadece bazılarıdır ve teknik analizde kullanılan pek çok farklı araç ve yöntem bulunur. Her biri farklı piyasa koşullarında ve varlık sınıflarında farklı derecelerde etkilidir.
Teknik Analizin Önemi Nedir?
Bu yazıda bahsedilen teknik analiz yöntemleri genellikle birlikte kullanıldığı zamanlarda daha anlamlı ve tutarlı sonuçlar sunar. Yine de ne olursa olsun, fiyat hareketlerini kesin kes bilmek mümkün değildir. Bunun da en büyük nedenleri arasında medyada yer alan haberler, dünya üzerindeki gelişmeler, fiyat manipülasyonları, sosyal medyada konuşulanlar ve benzeri durumlar bulunur.
Yatırımların olabildiğince verimli olması açısından kripto teknik analiz yöntemlerini öğrenmek ve yöntemleri uygulamak olumlu sonuçlar elde edilmesine katkı sağlayacaktır.
Teknik analiz kavramı iktisattaki ‘ceteris paribus’ (tüm değişkenler sabitken) ilkesiyle çalışmaktadır. Kripto para piyasası üzerine yapılan açıklamalar ve regülasyonların etkisinden bağımsız sonuçlar verir. Bu nedenle bu durumu göz ardı etmeden güncel gelişmeleri de takip ederek yatırımların gerçekleştirilmesi faydalıdır.
Hazır Kripto Teknik Analiz İncelemesine Nereden Ulaşılır?
Sonuç olarak teknik analizler sonucunda bir kripto paranın geçmişte yaptığı hareketler hakkında bilgi sahibi olunur ve gelecekte yapabileceği hareketleri tahmin etmek kolaylaşır. Bu noktada ICRYPEX Analiz ekinin yaptığı araştırmalar ‘günlük bülten’ ve ‘haftalık bülten’ sayfaları üzerinden takip edebilir. Bunların yanı sıra ICRYPEX Analiz kullanıcı adına sahip Twitter hesabının takip edilmesiyle, anlık olarak gerçekleştirilen kripto para analiz incelemelerine de ulaşılabilir.
ICRYPEX’in alanında uzman ekibi sayesinde kripto para ve makroekonomik değerlendirmeler takip edilebilir, her zaman güncel bir bakış açısına sahip olunabilir.