Dijital Para ile Kripto Para Arasındaki Fark Nedir?

Zaman içinde giderek azalmış olan nakit kullanımı, hem son yıllarda sayısı artan ödeme hizmeti sunan şirketler sayesinde ve e-ticaretin giderek artan ağırlığı (Görsel 1) hem de pandemi sonucu birbirimize yaklaşmaya korktuğumuz bu zamanlarda iyiden iyiye azalmış durumda. Bu durum, dijital ve kripto para ilerideki rolünü akıllara getirirken biz de bunların ne olduğunu ve nasıl ayrıldıklarını anlatmak istedik.

dijital para ve kripto para arasındaki farklar

                                                                                             (Görsel1)

Dijital para, sadece dijital ortamda var olan, (kelime anlamıyla) elle tutabileceğiniz bir dengi bulunmayan fiat para temsilidir.  Bu paralar ile tıpkı cebinizde bulunan para ile yapabileceğiniz gibi karşılık olarak kabul edebilir, bir mal veya hizmet için ödeme yapabilir, transfer yapabilirsiniz. Tabi tüm bunların dijital ortamda gerçekleşmesi kaydıyla.

Kripto para ise dijital paranın çatı tanım olduğu sınıftaki türlerden biri. Blokzincir yapılarına (ve arkasındaki kompleks bilime) dayalı olan bu para türü ile en başta eşler arası aktarma yapılabiliyorken, yaygınlaşmasının da bir sonucu olarak artık doğrudan ödeme yapabiliyorsunuz. 

Her ikisi de ilk bakışta aynı şey gibi duruyor olsalar da aralarında yapısal farklılıklar mevcut. 
İlk fark: Otorite. Dijital paraları kontrol edip yönetebilen ve otorite olarak tanımlanabilecek kişi veya kişiler mevcut ancak kripto paralarda, blokzincire dayalı olmaları sayesinde kişi veya küçük gruplarca değil, kendilerine has toplulukları tarafından kontrol ediliyor. Bu topluluklara, Bitcoin Madenciliği isimli blog yazımızda bahsettiğimiz gibi, madenci deniyor.
 
İkinci fark ise anonimlik. Dijital paraları kullanabilmek için parayı kontrol eden otoriteye kendinizi tanıtmanız gerekirken kripto para sistemlerinde al-ver yapabilmek için böyle bir şeye ihtiyaç yok. Kripto paraların yaygınlaşması ve bununla beraber gelen bu paralara erişim isteği potansiyel müşterileri borsalara iterken bu artmış taleple birlikte gelen KYC (TR: “Müşterini Tanı”) gibi bu anonimlik farkını biraz da olsa ortadan kaldırıyor. Buradaki bir diğer fark ise blokzincire dayalı paralarda tüm para hareketinin herkes tarafından görülebilmesi. Dijital paralarda bu bilgiler gizli.

Son fark ise dijital paraların, kripto paraların aksine, işaret edebileceğiniz bir yönetici yapısı olmasından para aklama ya da dolandırıcılık gibi suçların önüne geçilebilmesi. Kripto paralarda böyle bir durum mevcut değil. Dijital paralarda kontrol mekanizması bir aktarımı iptal edebiliyorken, kripto paralarda bir adrese kullanıcısı olduğunuz blokzincir üzerinden bir transfer yapmanız halinde gönderdiğiniz kimse istemediği sürece verdiğiniz miktarın size dönüşü olamaz.

Özetle, hem dijital paralar hem de kripto paralar kısmen de olsa aynı işlevi görebiliyor ancak arada önemli farklar ve bunların getirdiği sonuçlar mevcut. Özellikle kripto paraların mal/hizmet karşılığı kullanımında dikkatli olunması gerekiyor.
 

Vaulta (A) Coin Nedir?
Vaulta (A) Token, geleneksel finans ile merkeziyetsiz finansı birleştirerek varlık yönetimi, ödemeler, portföy çeşitlendirme ve sigortayı kapsayan dört temel alanda inovatif hizmetler sunan bir Web3 bankacılık ekosistemidir. Bu yazımızda da Vaulta(A) Coin nedir?, Vaulta(A) Coin’in Güçlü yanlarına, Teknik Yapısına ve geleceğinin nasıl olacağına göz atacağız. Vaulta (A) Coin Nedir, Ne İşe Yarar? EOS...
Trust Wallet Token (TWT) Nedir?
Kripto varlıkların benimsenmesi arttıkça, mobil cüzdanlar dijital varlıklara her yerden erişim sağlamak isteyen kullanıcılar için vazgeçilmez hale gelmiştir. Bu alanda öne çıkan uygulamalardan biri olan Trust Wallet, geniş kullanıcı kitlesiyle en çok tercih edilen merkeziyetsiz cüzdanlardan biridir. Trust Wallet ekosisteminin arkasındaki temel unsurlardan biri ise Trust Wallet Token (TWT)’dir. Bu fayda...
Synapse (SYN) Nedir?
Blockchain ekosistemleri büyüyüp çeşitlendikçe, ağlar arası sorunsuz bir birlikte çalışabilirlik ihtiyacı giderek daha kritik hale gelmektedir. Bu noktada Synapse (SYN), zincirler arası iletişimde lider bir protokol olarak öne çıkar ve bu boşluğu doldurmayı amaçlar. Zincirler arası mesajlaşma, varlık transferleri ve akıllı sözleşme çağrıları gibi güçlü araçlardan oluşan altyapısıyla Synapse, yeni nesil...
JasmyCoin (JASMY) Nedir?
Veri Gizliliğini Merkeze Alan Japonya Merkezli Bir Blockchain Projesi Dijital çağda veri gizliliği ve kullanıcı kontrolü, hem bireyler hem de kurumlar için kritik öneme sahip hale gelmiştir. İşte tam bu noktada, JasmyCoin (JASMY) projesi, merkeziyetsiz veri yönetimi ve kullanıcıya ait verilerin güvenli şekilde saklanmasını sağlama hedefiyle öne çıkmaktadır. Japonya merkezli bu yenilikçi proje, blockchain...
Kusama (KSM) Nedir?
Blokzincir teknolojisi gelişmeye devam ettikçe, ölçeklenebilir, birlikte çalışabilir ve deneysel ağlara olan ihtiyaç da önemli ölçüde artmıştır. Bu alanda öne çıkan projelerden biri de Kusama (KSM)’dır. Polkadot için halka açık bir ön üretim ortamı olarak tasarlanan Kusama, geliştiricilerin merkeziyetsiz uygulamalarını (dApp) ve blokzincir protokollerini daha düşük risklerle gerçek dünya koşullarında...
UMA Coin Nedir?
Merkeziyetsiz finans (DeFi) ekosistemi, blokzincir teknolojisinin sunduğu imkanlarla birlikte sürekli gelişmekte ve genişlemektedir. Bu ekosistem içerisinde öne çıkan projelerden biri olan UMA (Universal Market Access), finansal sözleşmelere herkesin erişimini sağlamayı amaçlayan yenilikçi bir protokoldür. UMA’nın yerel token’ı olan UMA Coin, hem yönetişim hem de ağ güvenliği açısından önemli bir rol...
DODO Coin Nedir?
Merkeziyetsiz Alım Satım Protokolüne Kapsamlı Bir Bakış Merkeziyetsiz finans (DeFi) dünyası hızla gelişmeye devam ederken, daha verimli, güvenli ve kullanıcı dostu işlem çözümleri sunan yenilikçi protokoller ön plana çıkıyor. Bu protokollerden biri olan DODO, otomatik piyasa yapıcılığı (AMM) ve likidite sağlama alanındaki en önemli sorunlara çözüm üretmeyi hedefleyen bir merkeziyetsiz borsa (DEX)...
Pump.fun (PUMP) Nedir ve Nasıl Çalışır?
Pump.fun, Solana blokzinciri üzerinde meme token’ların oluşturulmasını ve alım-satımını basitleştirmek ve demokratikleştirmek amacıyla geliştirilmiş yeni nesil merkeziyetsiz bir platformdur. Token oluşturma sürecine getirdiği yenilikçi yaklaşım, otomatik fiyatlandırma mekanizması ve meme odaklı kültürü sayesinde kripto topluluğu içerisinde kısa sürede dikkat çekmiştir. Geleneksel token oluşturma araçlarından...
Cronos (CRO) Nedir?
Cronos (CRO), finansal hizmet sağlayıcılarından biri olan Crypto.com tarafından geliştirilen yüksek performanslı, Ethereum uyumlu bir blokzincir ağı olan Cronos Chain’in yerel token’ıdır. Merkeziyetsiz, çoklu zincirli bir geleceği desteklemek amacıyla başlatılan Cronos; DeFi protokolleri, NFT pazar yerleri, metaverse platformları ve GameFi uygulamaları dâhil olmak üzere çok çeşitli merkeziyetsiz uygulamalara...
EigenLayer (EIGEN) Nedir? Ethereum’un Restaking Devrimine Derinlemesine Bir Bakış
Ethereum ekosistemi geliştikçe, daha modüler, ölçeklenebilir ve güvenli altyapılara olan ihtiyaç da artıyor. Bu bağlamda EigenLayer, “restaking” (yeniden stake etme) kavramını tanıtarak Ethereum’un güvenliğini çeşitli merkeziyetsiz hizmetlere genişleten dönüştürücü bir protokol olarak öne çıkıyor. EigenLayer, Ethereum staker’larının stake ettikleri ETH ya da likit staking token’larını (LST’ler) yeniden...


Bir hesap oluştur

Şimdi bilgi birikiminizi kullanacağınız bir hesap yaratın