Bitcoin 2009 dan beri dijital işlem olarak kullanılan Kripto para biriminin kullanımı ile dünya üzerinde yeni bir çağ başlatmıştır. Aracı kurumlar olmadan en kısa sürede en az maliyetle kişiler arasında alım satım işlemleri yapılabilen kripto para birimleri ile Dünya da bulunan tüm ülkeler kaçınılmaz olarak yüzyüze geldi. Bu yüzleşme ülkelerin bazı yasal düzenlemeler getirmesine veya denetim sistemi kurarak kontrol altına almaya çalışması mecburiyetinde bıraktı. Dünya üzerinde genel anlamda olumlu olarak karşılanan Bitcoin bazı ülkeler için olumsuz karşılanarak yasaklar getirilmesine sebep oldu. Peki neden yasaklar getirildi veya yasal olarak kullanılan ülkelerde nasıl düzenlemeler yapıldı?
Ülkelerin olumlu veya olumsuz düzenlemelerini açıklamadan önce Bitcoin’in yapısından bahsetmek doğru olacaktır. Bitcoin herhangi bir merkez bankası tarafından verilmez, onaylanmaz veya düzenlenmez . Bunun yerine, madencilik olarak bilinen bilgisayar tarafından oluşturulan teknolojik süreçle oluşturulur . Herhangi bir hükümetle ilgisi olmayan bir kripto para birimi olmasının yanı sıra bitcoin, fiziksel formda bulunmayarak kişiler arası bir ödeme sistemidir.
Bitcoin Kullanımına İzin Veren Ülkeler
Bitcoin merkeziyetsiz yapısı ve işlemi yapan kişinin kişisel bilgilerine sahip olmaması nedeniyle illegal işlemlerde kullanılıyordu Fakat artık Blockchain ağının yapısı itibari ile iz sürdürülebilir olmasından dolayı bu durumdan uzaklaşılmaya başlanmıştır. Bunu kabul edip düzenlemegetiren ülkeler olarak ;
Birleşik Devletler
ABD Hazine Bakanlığı’nın Mali Suçları Uygulama Ağı (FinCEN), 2013’ten beri bitcoin hakkında bilgi verererk yatırımcıların doğru bilgiye ulaşmasını sağlıyor. Hazine, bitcoin’i bir para hizmetleri işi olarak tanımladı. Böylece borsaların ve ödeme işlemcilerinin raporlama, kayıt ve kayıt tutma gibi belirli sorumluluklara uymasını gerektiren Banka Gizliliği Yasası’na tabidir.
Kanada
Bitcoin hakkında olumlu görüş açısına sahip Kanada Bitcoin’i yasal düzenlemeler ile kara para aklamasının önüne geçmeye çalışarak devlet olarak kontrol ediyor. Kanada, Bitcoin’i alım satım işlemi olarak ve bitcoin borsalarını para hizmeti işletmeleri olarak tanımladığı için borsaları kara para aklamayla mücadele (AML) yasalarının kapsamına sokuyor . Bitcoin borsalarının Kanada Finansal İşlemler ve Raporlar Analiz Merkezi’ne (FINTRAC) kaydolması, şüpheli işlemleri bildirmesi, uyum planlarına uyması ve hatta belirli kayıtları tutması gereklidir.
Avustralya
Avustralya ise kanada ile benzer tutum içerisinde Bitcoin’i borsaların para hizmeti şirketleri olarak tanımladığı için Avustralya Vergi Dairesi (ATO) onu sermaye kazancı vergisi amaçları için bir varlık olarak değerlendirir .
Avrupa Birliği
22 Ekim 2015’te Avrupa Adalet Divanı (ECJ), dijital para birimlerinin alım ve satımının bir hizmet arzı olarak kabul edildiğine ve bunun tüm Avrupa Birliği (AB) üye ülkelerinde katma değer vergisinden (KDV) muaf olduğuna karar verdi. Birleşik devletlere bağlı diğer devletlerde olumlu değerlendirdi.
El Salvador
Dünya üzerinde bir ilke imza atan El Salvador bitcoin’e yasal ödeme aracı olarak izin veren dünyadaki tek ülkedir. Haziran 2021’de Başkan Nayib Bukele’nin bir ödeme şekli olarak bitcoin’i resmi olarak kabul etme önerisini onayladı.
Yazımızın başında da söylediğimiz gibi dünya çapında birçok ülkenin de Bitcoin’e olumlu baktığı diğer ülkeler başlıca;
- Japonya
- İngiltere
- Amerika
- Kanada
- Malta
- Ukrayna
- İsviçre
- Estonya
- Slovenya
- Hong Kong
- Gürcistan
- Singapur
- Almanya
Bitcoin Kullanımına izin vermeyen Ülkeler
Bitcoin birçok ülkede olumlu olarak karşılansa bilebazı ülkelerce volatilitesi, merkezi olmayan yapısı, mevcut para sistemlerine yönelik algılanan tehdit ve kara para aklama gibi yasa dışı faaliyetlerle bağlantıları nedeniyle temkinli davranıyor. Bazı ülkeler dijital para birimini tamamen yasaklarken bazı ülkelerde henüz bir düzenleme yapılmadı.
Çin
Bitcoin ve diğer kripto paraların kullanımını yasaklayan ülkelerin başında Çin gelmektedir.Çin’de tüm işlemler yasaklandı ve ülke sınırları içerisinde yapılan madencilik işlemleri için hükümet tarafından baskı yapılmaya devam ediyor.
Rusya
Çin’e benzer bir tutum sergileyen Rusya’da kullanım yasaklanmasına rağmen, Bitcoine ait bir yasal düzenleme getirilmemiştir.
Vietnam
Vietnam hükümeti ve devlet bankası, bir yatırımaracı olarak düzenlenmedi ve Bitcoin’in meşru bir ödeme yöntemi olmadığını savunuyor.
Bitcoine’e olumlu olarak bakan ülkeler kadar sayısı fazla olmasa bile olumsuz bakan diğer ülkeler;
- Afganistan
- Pakistan
- Bangladeş
- Cezayir
- Makedonya
- Suudi Arabistan
- Katar
- Vietnam
- Vanuatu
- Bolivya
Bitcoin Kullanımında henüz düzenme yapmayan ülkeler
Bitcoin ve diğer kripto paralar hakkında henüz bir kısıtlama veya yasal bir düzenleme getirmeyen ülkeler arasında Türkiye’de bulunmaktadır.
- Türkiye
Türkiye Bitcoin ve diğer kripto paralar hakkındaki araştırmalarına devam etmektedir. Türkiye’de kullanımı devam eden Kripto paralar için Devletimiz yakın süre içerisinde düzenleme yapacağını bildirmiştir.
Hala düzenleme yapmayan diğer ülkeler
- Arjantin
- Kenya
- Ürdün
- Kazakistan
- Malezya
- Maldivler
- Kolombiya
- Panama
- Birleşik Arap Emirlikleri
- Tanzanya
Bitcoin ve diğer kirpto paralar doğası gereği dünya üzerinde yeni bir dijital çağ açtığı oratda. Bitcoin’in kullanımı yasaklanan ülkelerde dahi hala kullanımını sürdürdüğü blinmektedir. Dünya üzerinde bulunan tüm ülkelerinde bu yeni teknoloji hakkında gerek yaptırımları gerek destekleri hakkında bilgileri sunduk.
