Dağıtık Defter Teknolojisi (DLT) Nedir?

Dağıtık Defter Teknolojisi (DLT), birden çok varlık veya konuma yayılmış bir ağ üzerinde değişmez bir şekilde eşzamanlı erişim, doğrulama ve kayıt güncellemesine izin veren teknolojik altyapı ve protokolleri ifade eder.Geleneksel piyasanın hakim olduğu bir piyasada, aracı kurumlar işlemlerde gerçekleştirilen değişimleri denetlemektedirler. Örnek vermek gerekirse, maaşımız hesabımıza yatırıldığı zaman bu işlemi bir banka kontrol etmektedir. Günümüzde kayıt altına alınması gereken işlemlerin çoğunu bankaların aracılığında gerçekleştirmekteyiz. Bu noktada, kayıtları tutan ve denetleyen bankalar ya da bu kayıtları gerçekleştiren diğer kuruluşlar tek güce sahiptirler. 

Bakıldığında varlıklarınızı emanet ettiğiniz bir kuruluşa büyük ölçüde güven duymak gerekiyor. Tarihsel açıdan baktığımızda varlıklarımızın kayıtlı olduğu defterleri böylesi aracı kurumlar ile güvenlik altına almak en çok tercih edilen yöntem olmuştur. Bu durumu açıklamak için örnek vermek gerekirse, çalışmakta olduğumuz yerden almış olduğunuz maaşlarımız eğer çalışmış olduğumuz şirketler tarafından kontrol ediliyor olsaydı bu durum art niyetli kişiler tarafında manipüle edilebilecek ve defterde değişiklik yapılabilmesine fırsat tanıyacaktır. Kötü niyetli kişilerin art niyetli hareketlerinin önüne geçebilmek adına tarafsız bir aracı kurumun bu işlemleri denetlemesi ve kayıt altına alması, gerekli güvenin sağlanması için tercih edilmektedir.

Tabi anlatmış olduğumuz durumlar için yakın zamana kadar bahsetmiş olduğumuz bir aracı kurum ihtiyacı artık değişiyor. Tek seçenek olmaktan çıkan merkezi defterlerin yerini artık dağınık defter teknolojilerinin aldığını söyleyebiliriz. Bu sayede artık bir bankaya güvenmeye gerek kalmadan işlemlerimizi rahatlıkla gerçekleştirebiliyoruz. Merkezi yapıdaki kurumların siber saldırıya açık olmalarının aksine, Dağınık Defter Teknolojisi için bu durum daha zordur çünkü başarılı bir siber saldırı için dağıtılmış olan tüm kopya defterlere aynı anda saldırması gerekmektedir. Ayrıca üzerinde yapılacak değişiklik yapılamıyor oluşu bu sisteme olan güveni arttırmaktadır.

Finansal piyasalarda kullanımının yanında, sağlık, enerji, telekomünikasyon ve tedarik zinciri gibi birçok sektörde aracıları ortadan kaldırabilmekteyiz. Bu teknoloji ile birlikte kişiler ya da kurumlar ellerinde bulundurdukları, nakit, taşınmaz mallar ve fikri mülkiyet de dahil olmak üzere güvenli ticaret yapmak ve yatırım yapmak için bir başka yol sunar.

Günümüzde en çok tercih edilen aracı kurum olan bankaların aksine, 7 gün 24 saat çalışan bu teknoloji sayesinde işlemlerin gerçekleşmesi için bekleme ihtiyacı ortadan kalkmaktadır. Birçok durumda bankaların aracılığında gerçekleştirmeye çalıştığımız işlemler için zaman kaybı yaşamaktayız. Örneğin yapacağımız işlem bir EFT işlemi ise bunun için mesai saatlerini bekleme ya da bu işlem Swift ise yüksek bir işlem bedeli ödememiz gerekebilmektedir. Bu durumların önüne geçen teknoloji sayesinde gelecekte kullanıcılar tarafından daha çok tercih edilecektir.

DLT ve Blockchain İlişkisi
Dağınık Defter Teknolojisinin günümüzde en bilineni olan Blockchain üzerinden anlatacak olursak, blockchain, Dağınık Defter Teknolojisini tek örneği değildir. Kripto para birimi olan Bitcoin için 2009 yılında başlatıldı. Kullanıcılar bu teknoloji sayesinde işlemleri doğruladıktan sonra kalıcı bir kayıt ile güvenli ve değiştirilemeyen veriler elde etmektedirler. Bankaların ya da diğer aracı kurumların aksine maliyet açısından daha hesaplı ve kullanışlı olan blockchain sayesinde varlıklar bir aracı kuruma ihtiyaç duymadan anında hareket ettirebilirler. Kayıtlar üzerinde değişiklik yapılamaması ve birçok kullanıcı tarafından deftere işlenmesi, güvenin artmasını sağlamaktadır. Bu işlemleri gerçekleştirirken aracıları azaltması ve kağıt işlemlerine ihtiyaç duymaması ile işlemler daha hızlı gerçekleşirken verimlilik artışı sağlanmaktadır. 

Dağınık Defter Teknolojileri, kurumların ya da şahısların, işlemlerini gerçekleştirmek için bir aracı kuruma ihtiyaç duymadan, işlemlerini hızlı ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilebilmesine olanak sağlamaktadır. Aracıların olmadığı bu teknoloji sayesinde kayıt altına alınan defterin kontrolü dağıtılır ve merkezi yapılardan daha uygun maliyetli, erişilebilen ve güvenli bir platform sunmaktadır.