Uniswap, kullanıcıların kripto para varlığı ve NFT ticareti gerçekleştirdiği ve likidite sağlamalarına imkan tanıyan açık kaynaklı bir merkeziyetsiz borsa (DEX) oluşumudur. Uniswap ile herhangi bir aracıya veya merkezi bir kuruluşa ihtiyaç duymadan varlık ticareti gerçekleştirmek mümkündür. Uniswap projesinin yerel kripto para birimi ise UNI’dir. Bu yazımızda Uniswap (UNI) nedir, ne işe yarar, avantajları nelerdir gibi soruların cevaplarını arayacağız.
Uniswap (UNI) Nedir? Ne İşe Yarar?
Uniswap, Ethereum üzerine inşa edilmiş açık kaynaklı bir merkeziyetsiz borsa (DEX) platformudur. Bu platform üzerinde Ethereum üzerinde bulunan ve ERC-20 kripto para varlıklarının alım satım ve takas işlemleri gerçekleştirilebilir. Bu işlemler ise akıllı sözleşmeler üzerinden yapılmaktadır. Aynı şekilde NFT koleksiyonlarının da ticareti yapılmaktadır. Bunun haricinde Uniswap içerisindeki havuz sistemi sayesinde kullanıcılar kripto para varlıklarını likidite sağlayıcı olarak ödül kazanmak amacıyla kilitleyebilirler. Tüm bu süreç içerisinde kullanıcılar herhangi bir aracıya veya merkezi bir kuruluşa ihtiyaç duymaz.
Uniswap projesinde alım satım veya takas işlemleri doğrudan kullanıcıların cüzdanları üzerinden gerçekleştirilebilir. Bu sayede işlemlerin borsaya aktarılması gerekmez. Uniswap’ın merkeziyetsiz bir oluşum olması kullanıcılara bu imkanı sağlarken, platformun sansüre karşı dayanıklılık kazanmasına destek olur. Ayrıca Uniswap platformunun merkeziyetsiz olması, merkezi borsalardaki listeleme süreçlerinin de geride bırakılması anlamına gelir. Herhangi bir listeleme ücreti talep edilmediği için, yeni yeni varlık gösteren veya daha küçük çaplı ERC-20 projeleri için bir ideal bir pazar yeri olabilir.
Uniswap platformunda takas işlemlerindeki fiyatlar akıllı kontratların önderliğinde, havuzda yer alan kripto para miktarına bağlı olarak hesaplanır. Takas işlemi esnasında kullanıcıların cüzdanından çekilen varlık karşılığında, akıllı kontratta bulunan ve takasın gerçekleştirilmek istendiği kripto para varlığı karşı kullanıcıya iletilir.
Uniswap, lansman öncesinde ağda işlem gerçekleştiren herkese 400 UNI hediye etmiştir. Uniswap’ın bu hamlesi kripto para dünyasında büyük bir yankı uyandırmıştır. 400 UNI’nin bugün dolar karşılığının küçük sayılmayacak bir miktara tekabül ettiğini de hatırlatmakta fayda var.
Uniswap projesinin yerel kripto para biri olan UNI, borsanın yönetiminde söz sahibi olunması, stake işlemlerinin gerçekleştirilmesi ve ödüllerin verilmesi, işlem ücretlerinin ödenmesi gibi amaçlarla kullanılır.
Uniswap (UNI) Nasıl Çalışır?
Uniswap, sabit bir ürün formülü tarafından desteklenen ve Ethereum blokzincirinde yükseltilemeyen akıllı sözleşmeler sisteminde uygulanan otomatik likidite protokolü olarak var olmaktadır. Güvenilir aracılara olan ihtiyacı ortadan kaldırarak ademi merkeziyetçiliğe, sansüre karşı dirence ve güvenliğe öncelik verir. Uniswap, GPL altında lisanslanmış açık kaynaklı bir yazılımdır.
Her Uniswap akıllı sözleşmesi ya da çifti, iki ERC-20 kripto para rezervinden oluşan bir likidite havuzunu yönetir. Bir havuza likidite sağlamak için, bir kullanıcının havuza her iki kripto paranın eşit değerini yatırması gerekir. Likidite sağlayıcılar, sağladıkları her likidite için Uniswap (LP) belirteçleri alacaklardır. Bu belirteçler, protokole sağlanan likiditenin süresini ve miktarını izlemeye yardımcı olmak için kullanılır. Bu, likidite sağlayıcılarının hak ettikleri ücretlerden uygun payı almalarını sağlar.
Çiftler, “sabit ürün” formülü korunduğu sürece bir kripto parayı diğeri karşılığında kabul etmeye hazır bekleyen otomatik piyasa yapıcılar olarak hareket eder. En basit haliyle x * y = k olarak ifade edilen bu formül, işlemlerin bir çiftin rezerv bakiyelerinin (x ve y) çarpımını (k) değiştirmemesi gerektiğini belirtir. Bir işlemin referans çerçevesine göre (k) değişmeden kaldığından, genellikle değişmez olarak adlandırılır. Bu formül, daha büyük işlemlerin (rezervlere göre) küçük işlemlere göre katlanarak daha kötü oranlarda gerçekleşmesi gibi istenilecek bir özelliğe sahiptir.
Uniswap, işlemlere %0,30 oranında bir ücret uygular ve bu ücret rezervlere eklenir. Sonuç olarak, her işlem aslında k’yi artırır. Bu, LP’lere toplam rezervlerin kendi paylarını çekmek için havuzdaki kripto paralar yakıldığında gerçekleşen bir ödeme işlevi görür. Gelecekte, bu ücretin %0,25’e düşürülme ihtimali vardır ve kalan %0,05 protokol genelinde bir ücret olarak ayrılabilir.
İki çift kripto varlığın göreceli fiyatı yalnızca alım satım yoluyla değiştirilebildiğinden, Uniswap fiyatı ile dış fiyatlar arasında farklılıklar oluşabilir. Bu da arbitraj fırsatlarının doğması anlamına gelir.
Uniswap (UNI) Hangi Avantajları Sunar?
Uniswap’ın DeFi alanında önemli bir rol oynamasını ve kullanıcılar için çeşitli fırsatlar sunmasını sağlayan avantajları aşağıda yer almaktadır.
Merkezi Olmayan Yapı:
Uniswap, merkezi bir aracıya ihtiyaç duymadan doğrudan kullanıcılar arasında hem kripto para alım satımı ve takası hem de NFT ticareti yapılmasını sağlar. Bu, kullanıcıların varlıklarını merkezi bir otoriteye bağlı olmadan korumalarını ve özgürce kontrol etmelerini sağlar.
Yüksek Likidite:
Uniswap, Otomatik Piyasa Yapıcı (Automated Market Makers/AMM) adı verilen bir sistem kullanır. Bu sistemin likidite havuzlarına yatırılan kripto para fiyatlarını otomatik olarak belirlemesi sonucunda kullanıcılar her zaman likit bir piyasa bulabilirler.
Kullanım Kolaylığı:
Uniswap, kolay bir kullanım sağlamak için kullanıcılarına pratik bir arayüz ve çalışma sistemi sunar. Kullanıcılar, bir Ethereum cüzdanı kullanarak Uniswap üzerinde alım satım veya takas işlemi gerçekleştirebilirler. Uniswap aynı zamanda kullanıcılara kendi API’sini kullanarak diğer uygulamalara entegre olabilme şansı tanır.
Çeşitlilik:
Uniswap, içerisinde birçok Ethereum tabanlı kripto para bulundurur. Bu sayede kullanıcılar geniş bir kripto para yelpazesi arasında işlem yapabilir. Bu aynı zamanda likidite sağlayıcıları için de geçerlidir.
Yönetişim ve Katılım:
Uniswap’ın yerel kripto para birimi olan UNI, platformun yönetişiminde aktif bir rol oynar. Elinde UNI bulunduranlar, platformun geleceği hakkında kararlar alabilir ve oy kullanabilir. Bu sayede kullanıcılar platformun gelişimine katkıda bulunabilir. Hatta bir süre sonra bu karar alma süreçlerinden Uniswap ekibinin çekilmesi planlanmaktadır.
Ekosistem Entegrasyonu:
Uniswap, DeFi ekosisteminin önemli bir parçasıdır ve DeFi protokolleriyle entegrasyon sağlar. Böylece kullanıcılar farklı platformlar arasında varlıklarını kolayca taşıyabilir ve farklı finansal hizmetlere erişim sağlayabilirler.
Düşük İşlem Maliyetleri:
Uniswap, her ticaret işleminden küçük bir ücret alır ve bu ücreti o havuz için tüm likidite sağlayıcıları arasında dağıtır. İşlemler AMM modeline dayandığından, likidite sağlayıcılara ve işlem yapanlara yönelik komisyonlar yüksek miktarlara ulaşmaz.
İşlem Hızı:
Uniswap’ın Ethereum blokzinciri üzerinde çalışması, akıllı sözleşmelerin hızından faydalanması anlamına gelir. Ethereum ağındaki gelişmelerle birlikte, Uniswap işlemlerinin de hızlanacağı muhtemeldir.
İçerik Özgürlüğü:
Uniswap, herhangi bir kripto paranın listelenmesine izin verir. Bu, kripto para geliştiricilerinin projelerini kolayca ticarete açmalarını sağlar.
Güvenlik:
Uniswap, kullanıcıların kripto para varlıklarını merkezi bir borsa yerine kendi cüzdanlarında tutmalarına olanak tanır. Bu sayede kullanıcıların elinde bulundurduğu kripto para varlıklarının güvenliği artar ve aynı zamanda siber saldırılara karşı daha dirençli hale gelir.
Küresel Erişim:
Uniswap, internet bağlantısı olan herkesin erişim sağlayabileceği bir platformdur. Dünyanın herhangi bir yerinde bulunan kullanıcılar, likidite sağlayabilir, alım satım veya takas yapabilir, platformun avantajlarından yararlanabilir.
İnovasyon ve Gelişme:
Uniswap protokolün açık kaynaklı yapısı, geliştiricilerin yeni özellikler ve uygulamalar oluşturmasını teşvik eder. Böylece ekosistem büyüyebilir ve kullanıcılar için daha fazla fırsat ortaya çıkabilir.
Uniswap (UNI) Kurucuları Kimlerdir?
Uniswap, Hayden Adams tarafından 2018 yılında piyasaya sürülmüştür.
Hayden Adams, Uniswap’ın kurucusudur. Kendisinin genç yaşlardan itibaren teknolojiye ve finansa merak duyduğu bilinmektedir. Stony Brook Üniversitesi Mühendislik Bölümü mezunu olan Hayden Adams’ın üniversite yıllarında bilgisayar bilimine ve finansa karşı hissettiği yakınlıkla teknolojiyi kullanmanın yollarını aramaya başlamıştır. Hayden Adams’ın Uniswap’ten önceki kariyer geçmişine bakıldığında Siemens’te mühendis, Kolombiya Üniversitesi Sağlık Merkezi’nde ise araştırmacı olarak çalıştığı görülmektedir.
Uniswap projesinin planının ise Ethereum Vakfı’ndan elde edilen bir hibe ile hayata geçirildiği bilinmektedir.
Uniswap (UNI) Hakkında Diğer Bilinmesi Gerekenler Nelerdir?
Uniswap (UNI) hakkında biraz daha kapsamlı bilgiye ulaşmak için aşağıdaki bazı soruların cevaplarına bakmak faydalı olacaktır.
UNI token midir? Yoksa coin midir?
Coin, kendi blokzinciri üzerinde oluşturulmuş kripto para birimidir. Token ise, kendi blokzincirine sahip olmayan ve mevcut bir blokzinciri üzerinde oluşturulan kripto para birimidir. UNI kendi blokzincirine sahip olmadığı için tokendir.
UNI token hangi blok zincir üzerindedir?
UNI token, ERC-20 standardına uygun olarak Ethereum blokzinciri üzerinde oluşturulmuştur.
UNI token madenciliği yapılıyor mu?
UNI madenciliği yapılmamaktadır. Fakat, kripto para varlıklarını stake eden kullanıcılar ödüllendirilir.
UNI token nasıl alınır?
UNI token satın almak için ICRYPEX’te üyelik oluşturulması yeterlidir. Üyelik işlemleri tamamlandıktan sonra UNI token dahil olmak üzere diğer kripto para birimleri hızlı, kolay ve güvenli şekilde alınıp satılabilir.
ICRYPEX’e Nasıl Üye Olunur?
Tarayıcıdan www.icrypex.com.tr adresini ziyaret ettikten sonra sayfanın sağ üst tarafındaki “ÜYE OL” butonuna tıklayabilir, gerekli bilgileri doldurduktan sonra üyeliğinizi kolayca oluşturabilirsiniz.
Mobil cihazlardan ise öncelikle;
Andorid kullanıcıları buraya tıklayarak, Apple kullanıcılar buraya tıklayarak, HUAWEI kullanıcıları ise buraya tıklayarak uygulamamızı indirebilirler. Uygulamaya giriş yaptıktan sonra sol üst taraftaki menü ikonuna tıklayabilir, ardından “ÜYE OL” kısmına tıklayarak gerekli bilgileri doldurabilir ve üyeliğinizi kolayca oluşturabilirsiniz.
