Arbitrum, Ethereum blokzincir ağı için Katman 2 ölçekleme çözümüdür. Ethereum’a göre daha hızlı, daha güvenli ve işlem ücreti daha düşüktür. Arbitrum projesinin yerel kirpto para birimi ise ARB’dir. Bu yazımızda Arbitrum (ARB) nedir, Arbitrum (ARB) ne işe yarar, Arbitrum (ARB) avantajları nelerdir gibi soruların cevaplarını arayacağız.
Arbitrum (ARB) Nedir? Ne İşe Yarar?
Arbitrum, Ethereum akıllı kontratlarının yetkinliklerini daha ileriye taşımak için geliştirilmiş bir Katman-2 çözümüdür. Ethereum’un kıymetli bir kripto para birimi olmasının yanı sıra kendisine her geçen gün artan talep, ölçeklenebilirlik problemlerini ortaya çıkarmaktadır. Bu da Ethereum’un yavaş çalışan bir yapıya dönüşmesine, işlem sürelerinin yavaşlamasına ve işlem ücretlerinin yükselmesine neden olmaktadır.
Arbitrum, gelişmiş ölçeklenebilirlik özelliklerine artı olarak Ethereum’dan miras aldığı güvenlik yapısıyla da kullanıcılara gizlilik anlamında benzer bir yaklaşım sunar. Arbitrum ağı, Ethereum ile olan benzerliklerine vurgu yapmak için herhangi bir Ethereum DApp’inin, kod değişikliği olmadan Arbitrum’da çalışabileceğini belirtir. Arbitrum, Ethereum tarafında yaşanan ölçeklenebilirlik problemlerinin çözülmesini beklemek istemeyenlerin karşısına kullanıcı deneyimini artırmak için güçlü bir alternatif olarak çıkmaktadır.
Arbitrum platformu ile geliştiriciler Ethereum tarafında gerçekleştirmek istedikleri işlemleri ikinci bir katmanda kolayca çalıştırır. Bunu yaparlarken de Ethereum’un 1. katman güvenliğinden yararlanmaya devam ederler. Böylece Ethereum’un kendisini ispatlamış çalışma prensiplerinden faydalanırlarken tüm süreç hızlanır ve daha ucuz hale gelir.
Arbitrum Hangi Avantajları Sunar?
Arbitrum, Ethereum ile her ne kadar benzerlik gösterse de onu farklı kılan Ethereum karşısında gelişmiş özellikler sunmasıdır. Arbitrum’un bu gelişmiş özellikleri birkaç başlık altında hemen aşağıda bulunabilir.
Ölçeklenebilirlik:
Ethereum ana zincirine bağlı olarak çalışan Arbitrum, Ethereum’un işlem kapasitesini yükseltir. Böylece işlemler daha hızlı ve düşük maliyetli gerçekleşir.
Düşük işlem ücreti:
İşlem ücretleri düşük tutulur. Böylece kullanıcılar işlemlerinde karlı bir pozisyona geçebilir.
Arbitrum’da yüksek hızlı işlem onayı:
İşlemler hızlı onaylanır. Böylece ağ tıkanıklığı probleminin önüne geçilir.
Desteklenen akıllı sözleşmeler:
Arbitrum, Ethereum’un akıllı sözleşmelerini destekler. Bu sayede, Ethereum’daki akıllı sözleşme geliştiricileri Arbitrum üzerinde daha konforlu çalışabilirler.
Arbitrum’da kolay kullanım:
Ethereum için geliştirilen birçok araç ve kütüphane Arbitrum ile uyumludur. Böylece Arbitrum üzerinde çalışmak kolaylaşır ve geliştirme süreçleri hızlanır.
Arbitrum’da işlem güvenliği:
Arbitrum, Ethereum ağının güvenliğini sürdürür. Böylelikle Arbitrum üzerinde çalışanlar Ethereum’un güvenlik yapısını miras alır.
Arbitrum Nasıl Çalışır?
Arbitrum, Optimistic Roll-Up adındaki bir teknolojiyle işler. Bu teknoloji sayesinde Ethereum akıllı sözleşmeleri, Ethereum ana zincirindeki akıllı sözleşmelerle Arbitrum ikinci katman zincirindeki akıllı sözleşmeler arasında veri akışı sağlar. Bahsedilen bu veri akışı Arbitrum tarafındaki başarılı ölçeklendirmenin kaynağıdır. İşlemlerin birçoğu ikinci katmanda tamamlanır ve neticeler ana zincir üzerinde kayıt altına alınır. Arbitrum’daki hız ve verimliliğin yüksek olmasının temeli bu etkene dayanır.
Arbitrum’un çalışma prensibine özet olarak bakmak gerekirse;
- Arbitrum, Ethereum blok zincirinin bir kopyasından faydalanır ve kendi özel zincirinde çalışır.
- Ethereum adreslerinin Arbitrum adresine çevrilmesiyle kullanıcılar Arbitrum ağında işlem yapabilirler.
- Gerçekleştirilen işlemler Arbitrum zincirinde toplanır ve bir süre boyunca doğrulanmayı beklerler.
- Doğrulama süresinin bitiminden sonra, işlemler Optimistic Roll-Up tekniğine başvurularak Ethereum ana zincirine gönderilir ve işlenir.
- Arbitrum’un bir roll-up çözümü olması nedeniyle işlemler çevrimiçi jürinin onayını gerektiren bir işlem birikimi olarak Ethereum ana zincirinde bir araya gelir.
- Çevrimiçi jüri, işlemleri doğrulamak için özel bir algoritmaya başvurur.
- Kullanıcılar, işlemlerinde Ethereum zinciri yerine Arbitrum zincirini tercih ederlerse Ethereum’daki varlıklarını kullanabilirler.
- Arbitrum zincirine gönderilen Ethereum varlıkları, kullanıldıktan sonra Ethereum zincirine geri gönderilebilir.
- Arbitrum, Ethereum zincirindeki ölçeklenebilirlik sorunlarının çözümüne yardımcı olan ve merkezi olmayan uygulamaların kullanımını artıran bir teknolojiyi çalıştırır.
- Arbitrum, tüm bunların sonucunda Ethereum ağında yaşanan yoğunluğu hafifleterek hızlı işlemlerin ve düşük işlem ücretlerinin önünü açar.
Arbitrum Neden Farklı?
Arbitrum projesi, her ne kadar yüksek verimli ve ölçeklenebilir Ethereum uyumlu akıllı sözleşmeler başlatmak için kullanımı kolay bir platform sağlamak üzere tasarlanmış olsa da alanında ilk ve tek platform değildir. Fakat Arbitrum’un önemini anlamak için onu diğer projelerden ayıran özelliklerine bakmak gerekir.
Arbitrum Yüksek EVM Uyumluluğu Barındırır
Arbitrum, Ethereum Virtual Machine ile (Ethereum Sanal Makinesi) uyumludur.
Arbitrum Optimistic Roll-Up Teknolojisi Sunar
İşlemler optimistic olarak doğrulanır ve sadece bir anlaşmazlık durumunda çözümlenir. Bu, işlemlerin hızlanmasını sağlarken güvenliğin de korunmasını mümkün kılar.
Arbitrum İki Yönlü İşlem Yapabilir
Arbitrum’dan Ethereum’a veya Ethereum’dan Arbitrum’a olacak şekilde iki yönlü varlık transferi yapılabilir.
Arbitrum Entegrasyon Kolaylığı Sağlar
Varlıklar Ethereum zincirinden Arbitrum zincirine taşınarak işlem yapılabilir ve sonra Arbitrum zincirindeki varlıklar Ethereum zincirine geri gönderilebilir.
Arbitrum Açık Kaynak Kodludur
Arbitrum projesine herkes katkıda bulunabilir ve ortaklaşa geliştirilebilir. Böylece proje daha fazla nitelik kazanabilir ve hatalar daha hızlı düzeltilebilir.
Arbitrum Zengin Geliştirme Araçlarına Sahip
Arbitrum’da geliştirme yapmak için Ethereum’un hali hazırda bulunan birçok araç ve kütüphanesine başvurulabilir.
Arbitrum Düşük İşlem Ücreti Gerektirir
Yan zincirde işlenen işlemler Ethereum zincirinin yükünü hafifletir. Bu sayede işlem ücretleri düşer.
Arbitrum Gelişmiş Ekosistem İçerir
Uniswap, DODO, Sushi ve başka birçok proje olmak üzere farklı farklı Ethereum DApp’leri ve altyapı projeleriyle birlikte çalışabilir.
Arbitrum’un Kurucuları Kimlerdir?
Arbitrum, Amerika Birleşik Devletleri merkezli olan ve Ethereum blokzinciri üzerinde ölçeklendirmeye yönelik çözümler sunmak için çalışan Offchain Labs’in kurucuları Ed Felten, Steven Goldfeder ve Harry Kalodner öncülüğünde geliştirilmiştir.
Ethereum’un ortaya çıkışından önce Ed Felten, 2014 yılında roll-up teknolojisi üzerine kapsamlı araştırmalar gerçekleştirmeye başlamıştı. Ed Felten, Obama’nın CTO Yardımcısı olarak görev yaptıktan sonra Princeton Üniversitesi’ne dönüş yapar ve o sıralarda doktora öğrenciliğine devam eden Steven Goldfeder ve Harry Kalodner ile araştırmalarına devam eder. Arbitrum bu üçlü sayesinde ortaya çıkmış ve bu ağın yerel kripto para birimi olan ARB ise bir Airdrop etkinliği eşliğinde 23 Mart 2023 tarihinde piyasaya sürülmüştür.
Arbitrum Hakkında Diğer Merak Edilenler Nelerdir?
Arbitrum hakkında biraz daha kapsamlı bilgiye ulaşmak için aşağıdaki bazı soruların cevaplarına bakmak faydalı olacaktır.
ARB token midir? Yoksa coin midir?
Coin, kendi blokzinciri üzerinde oluşturulmuş kripto para birimidir. Token ise, kendi blokzincirine sahip olmayan ve mevcut bir blokzinciri üzerinde oluşturulan kripto para birimidir. ARB, Ethereum blok zinciri üzerinde ERC-20 standardına uygun olarak çalışan bir tokendir.
ARB token maksimum arzı nedir?
ARB token maksimum arzı 10,000,000,000’dır.
Arbitrum hangi blokzincir üzerindedir?
Arbitrum, Ethereum ağında çalışarak akıllı sözleşmeleri destekleyen bir yan zincir protokolüdür. Yan zincir, Ethereum ağından ayrı bir blok zinciri olarak faaliyet gösterir. Daha hızlı işlem süreleri ve daha düşük ücretler sağlayarak Ethereum ağının kapasitesini artırır.
Arbitrum token madenciliği yapılıyor mu?
Arbitrum’da, katılımcılar işlemlerini Arbitrum ağına ileterek ve Arbitrum ağının bloklarını doğrulayarak veya işlem ücretleriyle katkıda bulunarak ödüller alabilirler. Fakat ARB token, madenciliği yapılmayan bir kripto para birimidir.
ARB token nasıl alınır?
ARB token satın almak için ICRYPEX’te üyelik oluşturulması yeterlidir. Üyelik işlemleri tamamlandıktan sonra ARB token dahil olmak üzere diğer kripto para birimleri hızlı, kolay ve güvenli şekilde alınıp satılabilir.
ICRYPEX’e Nasıl Üye Olunur?
Tarayıcıdan www.icrypex.com adresini ziyaret ettikten sonra sayfanın sağ üst tarafındaki “ÜYE OL” butonuna tıklayabilir, gerekli bilgileri doldurduktan sonra üyeliğinizi kolayca oluşturabilirsiniz.
Mobil cihazlardan ise öncelikle;
Andorid kullanıcıları buraya tıklayarak, Apple kullanıcılar buraya tıklayarak, HUAWEI kullanıcıları ise buraya tıklayarak uygulamamızı indirebilirler. Uygulamaya giriş yaptıktan sonra sol üst taraftaki menü ikonuna tıklayabilir, ardından “ÜYE OL” kısmına tıklayarak gerekli bilgileri doldurabilir ve üyeliğinizi kolayca oluşturabilirsiniz.
